نشست مالکیت فکری وثبت اختراع در حوزه زیست فناوری با حضور کارشناسان علمی و اجرایی  از جمله مهندس کتابی نماینده مرکز مالکیت معنوی، دکتر فاطمه دوامی عضو کمیته ثبت اختراعات انستیوت پاستور ایران، دکتر سید حسام الدین تفرشی عضو هیات علمی انستیتو پاستور ایران، دکتر محمود صادقی مدیر گروه مالکیت فکری دانشگاه تربیت مدرس، دکتر کریم زاده ریاست دفتر ثبت اختراعات دانشگاه علوم پزشکی ایران و دکتر بختیاری از سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران  با همکاری صندوق نوآوری و شکوفایی و حمایت پارک علم و فناوری البرز برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی پارک علم و فناوری البرز، نشست مالکیت فکری و ثبت اختراع  در حوزه زیست فناوری با هدف بررسی چالش های حقوقی، فنی و اخلاقی این موضوع در صندوق نوآوری و شکوفایی برگزار شد.

در این نشست تاکید شد که در کنار منافع عمومی، منافع صاحبان اختراعات نیز مورد توجه قرار گیرد. همچنین  افراد فنی و افراد حقوقی در کنار یکدیگر قرار بگیرند تا بتوان در زمینه های مختلف بیوتکنولوژی، مسائل دارویی، بیوتک دارویی، بانک ژن ها، کشاورزی، انواع علوم زیستی و ثبت اختراع این حوزه به صورت صحیح ورود کرد.

در این نشست تخصصی، دکتر کتابی با اشاره به اینکه در ایران یکی از مشکلات عدم آشنایی با مبانی حقوقی ثبت اختراع می باشد گفت: دل نگرانی از افشا ایده ها، دل نگرانی برای آینده از دغدغه های داوران و همچنین ثبت کنندگان اختراعات است.

وی با اشاره به ضرورت بانک ایده در کشور گفت: بانک ایده می تواند بستر ثبت ایده افراد به دور از دل نگرانی برای افشا و لو رفتن ایده را فراهم نماید.

امین‌لو کارشناس مسائل مالکیت فکری،  با اشاره به استانداردهای ثبت اختراع در کشورهای مختلف گفت: استانداردهای ثبت اختراعات و مالکیت فکری در مواد ۲۷، ۷ و ۸ موافقت‌نامه TRIPS ذکر شده است‌. کشورها سعی می‌کنند بر اساس ماده ۲۷ که انعطافاتی دارد، قوانین خود را بنویسند. در این ماده تعریف دقیقی از INVENTION یا اختراع نشده است و همین حفره قانونی اجازه تعریف سیاست‌های ثبت اختراع بر اساس سیاست‌هدی هر کشور را می‌دهد.

وی افزود: همچنین بیشتر کشور‌ها سعی می‌کنند بر اساس توازن میان تولیدکنندگان و مصرف کنندگان،  سیاست‌های مالکیت فکری را تدوین کنند.کشو‌رهای پیشرفته روز به روز درحال به‌روز رسانی قوانین خود هستند.

وی با اشاره به ادعاهای مختلفی که در حوزه زیست فناوری وجود دارد گفت: فرآورده ها و محصولات و روش فرآوری آن ها، روش های جراحی، درمان و تشخیص بر روی بدن انسان، روش ها و ابزارهای زیست پزشکی، روش های فرآوری نمونه های جمع آوری شه از جمله انسان، ارقام گیاهی، ارقام جانوری، میکرو ارگانیسم ها و سلول ها از انواع ادعاها و موضوعات در حوزه علوم زیستی هستند.

در ادامه خانم جهان پیما دیگر کارشناس مالکیت فکری، با تشریح وظایف دستگاه‌ها در موصوع مالکیت فکری افزود: سیاستمداران باید با درکی صحیح در زمان مناسب با توجه به منافع عمومی جوامع خود داشته باشند و استانداردهای داوری و قوانین مرتبط با ثبت اختراعات این صنعت را به طور مداوم اصلاح نمایند.

وی در ادامه با اشاره به اینکه همچنین دولت‌ها باید آگاه باشند که گسترش بی دلیل موضوعات اختراع غیر ممکن است گفت: تریپس با وجود ایجاد الزامات برای برخی کشورهای عضو، محدودیتی در تعاریف جزئی برای آنها ایجاد نمی‌کند

وی افزود: فراهم کردن آموزش‌های مناسب، توسط ادارات ثبت اختراع، علاوه بر ارتقا مهارت‌های فنی داوران سبب جلوگیری از گسترش بی دلیل قلمرو اختراع پذیری در حوزه اختراعات زیست فناوری و دارویی می‌شود.

در ادامه دکتر صادقی در این نشست به شکل وبیناری با اشاره به قانون مجلس گفت: قدم رو به جلویی در حوزه ثبت اختراعات زیست فناوری برداشته شده است.

مدیر گروه مالکیت فکری دانشگاه تربیت مدرس افزود:  قابل ثبت شناخته شدنِ اختراعات بیوتکنولوژیکی توسط ادارات ثبت اختراع کشورهای صنعتی در دو دهه اخیر و رشد روزافزون اعطای ورقه‌های اختراع در این زمینه، قطع نظر از پاره‌ای اشکالات فنی، از لحاظ اخلاقی موجب چالشها و مجادلات قابل توجهی شده است. بعضی از این چالشها ناشی از نگاه انتقادی به اصل زیست فنّاوری و آثار زیست محیطی ناشی از دست ورزیهای ژنتیکی در موجودات زنده است و بعضی راجع به برقراری منافع انحصاری برای صاحبان امتیاز اختراع و محدود شدن دسترسی اشخاص ثالث به فنّاوریهای زیستی و همچنین تشدید رویکرد تجاری به حقوق مالکیت فکری است.

دکتر صادقی به ضعف آگاهی عمومی به عنوان یک چالش اشاره کرد و گفت: تلاش کردیم در دروس دانشگاهی و مباحث بیوتکنولوژی این موضوعات را بگنجانیم و به این موضوعات توجه بیشتری داشته باشیم.

در این نشست همچنین دکتر بختیاری از سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران با اشاره به اینکه من از نخستین افرادی هستم که به بحث مالکیت فکری از ۲۰ سال پیش پرداختم گفت: خوشبختانه بسیاری ازحوزه هایی که حالت تابو داشت توسط نسل جوان و ورود آنها هموار شده و می توانیم در بخش های مختلف بیوتکنولوژی و ... وارد شویم.

گفتنی است، پارک علم و فناوری البرز در عرصه های مختلف توانمندسازی کارگزارن فناوری و توانمندسازی شرکت های دانش بنیان و فناور فعالیت دارد.