پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی
پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی وابسته به وزارت جهاد کشاورزی، به موجب مجوز شماره ۱۱۹۷/۲۲ مورخ ۲۷/۰۳/۱۳۷۹ شورای گسترش آموزش عالی تأسیس شد. مقدمات راهاندازی پژوهشکده با ایجاد بخش تحقیقاتی "بیوتکنولوژی کشاورزی" در مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج آغاز و در سال ۱۳۷۸ با تصویب شورای عالی سیاستگذاری وزارت کشاورزی، این بخش از مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر منفک و به پژوهشکدهای مستقل با چهار بخش تحقیقاتی "ژنومیکس"، "فیزیولوژی، بیوشیمی و پروتئومیکس"، "کشت بافت و انتقال ژن" و "ریز سازواره ها" تبدیل شد.
با عنایت به نیاز کشور و نو بودن تحقیقات بیوتکنولوژی در ایران، بهمنظور توسعه فعالیتهای پژوهشی و توانمندسازی پژوهشکده در جهت تأمین بخشی از نیازهای بخش کشاورزی و رفع مشکلات، در مناطق مختلف کشور، سه مدیریت منطقهای با عنوان مدیریت "منطقه شمال غرب و غرب کشور" به مرکزیت تبریز و با محوریت تحقیقات بیوتکنولوژی صنایع غذایی، مدیریت "منطقه مرکزی کشور" به مرکزیت اصفهان و با محوریت تحقیقات بیوتکنولوژی گیاهان دارویی و متابولیتهای ثانویه در سال ۱۳۸۳، و مدیریت "منطقه شمال کشور" به مرکزیت رشت با زمینه تحقیقاتی مربوط به بیوتکنولوژی دام و طیور، و آبزیان در سال ۱۳۸۵ با حضور وزیر جهاد کشاورزی راهاندازی شدند. با تصویب چارت تشکیلاتی و مجموعه تشکیلات تفصیلی پژوهشکده در سال ۱۳۸۶، ابلاغ آن از سوی معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی و تأیید آن در چهارمین جلسه هیئت امنا تشکیلات مناطق یادشده، بخش تحقیقات نانوتکنولوژی نیز مصوب شد.
در سال ۱۳۹۶ پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی براساس مجوز شماره ۱۰۲۶۴۶/۲۲/۲ مورخ ۱۵/۰۵/۱۳۹۶ شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ارتقاء یافت. بر طبق مفاد اساسنامه و قوانین و مقررات مربوط این پژوهشگاه زیر نظر هیئت امنای مستقل اداره میشود.
بر این اساس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی واقع در کرج به "پژوهشکده مهندسی ژنتیک کشاورزی" با گروههای پژوهشی زیر تغییر نام یافت: ۱- گروه پژوهشی کشت بافت و سلول ۲- گروه پژوهشی مهندسی ژنتیک و ایمنیزیستی ۳- گروه پژوهشی نانوتکنولوژی ۴- گروه پژوهشی بیوتکنولوژی میکروبی ۵- گروه پژوهشی فیزیولوژی مولکولی و ۶- گروه پژوهشی زیست شناسی سامانهها.
همچنین با تشکیل پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران سه مدیریت منطقهای به شرح زیر به سطح پژوهشکده ارتقاء یافتند:
"پژوهشکده بیوتکنولوژی صنایع غذایی" در تبریز با گروههای پژوهشی ۱- مهندسی فرایندهای زیستی ۲- کشت سلول ۳- میکربیولوژی مولکولی
"پژوهشکده بیوتکنولوژی جانوری" در رشت با گروههای پژوهشی ۱- مهندسی ژنتیک جانوری ۲- ژنومیکس جانوری و بیوانفورماتیک ۳- بیولوژی مولکولی
"پژوهشکده بیوتکنولوژی متابولیتهای ثانوی گیاهان زراعی و باغی" در اصفهان با گروههای پژوهشی ۱- استخراج، تخلیص و شناسایی متابولیتهای ثانوی ۲- بیوتکنولوژی متابولیتهای ثانوی ۳- مهندسی فراوری متابولیتهای ثانوی
تبصره: مدیریت بیوتکنولوژی کشاورزی منطقه شرق و شمال شرق (مشهد) با همان ساختار باقی مانده است
این پژوهشگاه هدف و برنامه کاری مهم خود را توسعه و استفاده از فناوریهای نوین کشاورزی در جهت کمک به حل مشکلات بخش کشاورزی و تأمین امنیت غذایی کشور، ارتقاء سطح سلامت غذایی جامعه، حفاظت از منابع پایه و بسترهای زیستمحیطی در راستای توسعه پایدار، تولید علم و ثروت و کمک به توسعه پایدار و خوداتکایی در محصولات کشاورزی، و تبدیل شدن به یک مرکز علمی پیشتاز در خاورمیانه و منطقه تعریف کرده است.
شرحی مختصر درباره بخشهای تحقیقاتی و پژوهشکدههای تابعه:
بخش تحقیقاتی کشت بافت و سلول
بخش تحقیقاتی کشت بافت و مهندسی ژنتیک در سال ۱۳۷۹ راهاندازی شد. این بخش براساس مصوبه هیئت امنای پژوهشگاه در سال ۱۳۹۳ به دو بخش مستقل: الف) کشت بافت و سلول و ریزازدیادی و ب) مهندسی ژنتیک و ایمنی زیستی تفکیک شده است. بخش تحقیقاتی کشت بافت و سلول در سه شاخه ریزازدیادی و سالمسازی، دابلدهاپلوئیدی و اصلاح معکوس فعالیت دارد. از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۳ مسئولیت بخش بر عهده دکتر علی اکبر حبشی و از آن زمان تاکنون ریاست آن را دکتر مهران عنایتیشریعتپناهی عهدهدار هستند.
بخش تحقیقاتی مهندسی ژنتیک و ایمنی زیستی
بخش تحقیقاتی مهندسی ژنتیک و ایمنی زیستی با هدف ایجاد و تولید محصولات تراریختهای با صفات برتر با فواید اقتصادی، اجتماعی، سلامت بیشتر و به ویژه زیستمحیطی در سال ۱۳۷۹ راهاندازی شد. پژوهشهای مرتبط با ایمنی زیستی، اطلاعرسانی علمی، ابهامزدایی، ترویج محصولات تراریخته و نیز مسایل حقوقی موجودات تراریخته در راستای وظایف این بخش است. دکتر بهراد قره یاضی از سال ۱۳۹۳عهدهدار ریاست بخش تحقیقاتی مهندسی ژنتیک و ایمنی زیستی هستند.
بخش تحقیقاتی زیستشناسی سامانهها
زیستشناسی سامانهها با ایجاد، توسعه و استفاده از الگوریتمهای دادههای زیستی و ابزارهای بیوانفورماتیکی برای مدلسازی و شبیهسازی فرآیندهای زیستی، به شکل سیستماتیک به مطالعه فعالیت ژنها، پروتئینها و مسیرهای متابولیکی پرداخته و با تلفیق دادههای زیستی بدست آمده، نهایتاً برای فرآیندهای پیچیده زیستی، مدلهای ریاضی طراحی میکند. این بخش نیز در سال ۱۳۷۹ تأسیس شد و رؤسای آن از سال ۱۳۸۱ تاکنون به شرح زیر است:
دکتر محسن مردی (۱۳۸۱-۱۳۹۰)، دکتر سید قاسم حسینی سالکده (۱۳۹۰-۱۳۹۳)، دکتر محمدرضا غفاری (۱۳۹۳- ادامه دارد)
بخش تحقیقاتی بیوتکنولوژی میکروبی
بخش تحقیقاتی بیوتکنولوژی میکروبی پژوهشگاه با هدف توسعه تولید و بهرهبرداری فرآوردههای میکروبی، در زمینههای مختلف میکروبیولوژی کاربردی، مهندسی فرآیندهای زیستی و توسعه بانک میکروارگانیسمهای بومی و غیربومی با کاربرد در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی فعالیت دارد. این بخش تحقیقاتی در سال ۱۳۸۲تأسیس شده است و ریاست این بخش تاکنون برعهده افراد زیر بوده است: دکتر محمدامین حجازی (۱۳۸۳-۱۳۸۶)، دکتر غلامرضا صالحی جوزانی (۱۳۸۶-۱۳۹۰)، دکتر مریم هاشمی (۱۳۹۰- ادامه دارد)
بخش تحقیقاتی فیزیولوژی مولکولی
بخش تحقیقاتی فیزیولوژی مولکولی با هدف استفاده از آخرین فناوریهای فیزیولوژی مولکولی از قبیل پروتئومیکس و متابولومیکس و فنوتایپینگ در اصلاح گیاهان زراعی و علوفهای برای افزایش تحمل تنشهای غیرزنده در پژوهشگاه در سال۱۳۷۹ راهاندازی شده است. ریاست این بخش تحقیقاتی از سال ۱۳۸۱ تاکنون به شرح زیر بوده است:
دکتر سید قاسم حسینی سالکده (۱۳۸۱-۱۳۸۸)، دکتر طاهره حسنلو (۱۳۸۸-۱۳۹۱)، دکتر فواد مرادی (۱۳۹۱-۱۳۹۴)، دکتر زهرا سادات شٌبَّر (۱۳۹۴-۱۳۹۵)، دکتر بابک ناخدا (۱۳۹۵- ادامه دارد)
بخش تحقیقاتی نانوتکنولوژی کشاورزی
بخش تحقیقاتی نانوتکنولوژی کشاورزی در سال ۱۳۸۸ تأسیس شد. از بدو تاسیس تا سال ۱۳۹۴ ریاست بخش بر عهده آقای دکتر داریوش داوودی بوده و از آن سال خانم دکتر لیلا مأمنی مسئولیت بخش را برعهده دارند. از مهمترین کاربردهای فناوری نانو در کشاورزی میتوان به افزایش کارایی و هدفمندسازی سموم و کودهای شیمیایی، مونیتورینگ دقیق کشاورزی، افزایش رشد گیاهان و همچنین کاهش ضایعات کشاورزی اشاره نمود. بنابراین بخش تحقیقاتی نانوتکنولوژی کشاورزی به منظور بهرهبرداری از فرصتها و ظرفیتهای فناوری نانو در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی راهاندازی شده است.
پژوهشکده بیوتکنولوژی صنایع غذایی در تبریز
پژوهشکده بیوتکنولوژی صنایع غذایی در تبریز در سال ۱۳۸۳ راهاندازی شد. از آنجایی که استانهای تحت نظارت این پژوهشکده جزو مناطق مستعد صنایع غذایی کشور هستند، بنابراین محوریت پژوهشها در این پژوهشکده در سه بخش بیوتکنولوژی صنایع غذایی، کشت بافت و ژنومیکس بر پایه بیوتکنولوژی صنایع غذایی قرار گرفته است. ریاست پژوهشکده صنایع غذایی را از سال ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۶ دکتر حسن منیریفر برعهده داشتند و از سال ۱۳۸۶ تاکنون برعهده دکتر محمدامین حجازی میباشد.
پژوهشکده بیوتکنولوژی جانوری در رشت
پژوهشکده بیوتکنولوژی جانوری در رشت در سال ۱۳۸۵ راهاندازی شده است. محوریت پژوهشها در این پژوهشکده در سه بخش بیوتکنولوژی دام، طیور و آبزیان، ژنومیکس و کشت بافت و انتقال ژن با اولویت دام، طیور، آبزیان و حشرات صنعتی و سپس گیاهان استراتژیک منطقه قرار گرفته است. ریاست پژوهشکده بیوتکنولوژی جانوری از سال ۱۳۸۲ تاکنون بدین صورت میباشد: آقای دکتر میرحسینی (۱۳۸۲-۱۳۸۷)، آقای دکتر علیرضا ترنگ (۱۳۸۷-۱۳۹۳)، آقای دکتر افراز (۱۳۹۳-۱۳۹۶) آقای دکتر علی مومنی (۱۳۹۶- ادامه دارد)
پژوهشکده بیوتکنولوژی متابولیتهای ثانویه گیاهان زراعی و باغی در اصفهان
پژوهشکده بیوتکنولوژی متابولیتهای ثانویه با هدف بهینهسازی تولید متابولیتهی ثانویه گیاهان دارویی از طریق آخرین فناوریهای کشت بافت و سلولهای گیاهی و مهندسی ژنتیک در سال ۱۳۸۳ تأسیس شده است و در حال حاضر دارای سه بخش تحقیقاتی کشت بافت گیاهی، ژنومیکس و بیوتکنولوژی متابولیتهای ثانویه و گیاهان دارویی است. ریاست پژوهشکده نیز از سال ۱۳۸۹ تاکنون به صورت زیر است:
دکتر سید مجتبی خیام نکویی (۱۳۸۲- ۱۳۸۴)، دکتر عبدالرضا نبی نژاد (۱۳۸۹-۱۳۹۱)، دکتر محمود اطرشی (۱۳۹۱-۱۳۹۴)، دکتر مرتضی خاناحمدی (۱۳۹۴- ادامه دارد)
مدیریت بیوتکنولوژی کشاورزی در مشهد
این مدیریت بیشترین تمرکز خود را بر روی تحقیقات بیوتکنولوژی منابع طبیعی با تاکید بر گونههای نادر و در حال انقراض و همچنین گیاهان خاص منطقه از جمله زعفران، زرشک، آویشن و عناب اختصاص داده است. این مدیریت دارای بخشهای تحقیقاتی تولید فرآوردههای بیوتکنولوژی از گیاهان منابع طبیعی، ژنومیکس، کشت بافت و سلول گیاهان منابع طبیعی میباشد. در سال ۱۳۹۰ مدیریت بیوتکنولوژی کشاورزی در مشهد راهاندازی شد و تا سال ۱۳۹۵ ریاست آن برعهده دکتر عباس صفرنژاد قرار داشت. از آن سال آن تاکنون ریاست آن برعهده دکتر علیرضا سیفی میباشد.
اهداف پژوهشگاه
ماموریت:
انجام پژوهش های هدفمند با استفاده از فناوری های نو، به ویژه بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک در جهت حل مشکلات بخش کشاورزی و همچنین بهبود کیفیت و افزایش درآمد بخش کشاورزی در راستای توسعه پایدار و تامین امنیت غذایی و تولید علم و فناوری به منظور ارتقاء جایگاه علمی کشور.
چشم انداز:
تبدیل شدن به یک مرکز علمی پیشتاز در خاورمیانه و منطقه، تقویت امنیت غذایی کشور، کمک به ارتقای سطح سلامت غذایی جامعه، حفاظت از منابع پایه و بسترهای زیست محیطی و تولید علم و ثروت برای کشور و به تبع آن برای کشاورزان و کمک به توسعه پایدار و خود کفایی در محصولات کشاورزی.
اطلاعات تماس
تلفن : ۰۲۶-۳۲۷۰۳۵۳۶ ، ۰۲۶-۳۲۷۰۹۶۵۲
فاکس :۰۲۶-۳۲۷۰۱۰۶۷
پست الکترونیکی :infoabrii.ac.ir
صندوق پستی: ۳۱۳۵۹-۳۳۱۵۱
آدرس :کرج- بلوار شهید فهمیده - پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران
اطلاعات رئیس پژوهشگاه
نام : نیر اعظم
نام خانوادگی : خوش خلق سیما
مدرک تحصیلی : دکترای فیزیولوژی ملکولی گیاهان: دانشگاه هیروشیما، ژاپن
پست الکترونیک : ksimaabrii.ac.ir
تلفن تماس : ۰۲۶۳۲۷۰۸۲۸۲
سخن رییس پژوهشگاه
استفاده از فناوری های نو و مخصوصا بیوتکنولوژی نقش بیبدیلی در حل مشکلات بخش کشاورزی، کمک به تامین امنیت غذایی از طریق افزایش تولید و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی، ارتقاء سطح سلامت غذایی جامعه، حفاظت از منابع پایه و بسترهای زیست محیطی، تولید علم و ثروت و کمک به توسعه پایدار در کشور دارد. علاوه براین، بیوتکنولوژی از طریق جایگزینی مصرف سموم شیمیایی خطرناک و کودهای شیمیایی با سموم و کودهای بیولوژیک و گیاهان تراریخته، کاهش تولید گازهای گلخانهای، افزایش بهرهوری خاک و آب و در نتیجه بینیازی از تبدیل اراضی مرتعی و جنگلی به مزارع و باغات، شناسایی و افزایش تنوع زیستی و نجات گونههای در حال انقراض نقش مهمی در حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار ایفا کند.
پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی یکی از واحدهای پژوهشی تاثیرگذار سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی بوده و در حال حاضر با چهار پژوهشکده و یک مدیریت منطقهای تابعه و داشتن نیروی انسانی متخصص و متعهد، تجهیزات و زیرساختهای بسیار پیشرفته به عنوان یکی از پیشتازان فناوریهای نوین کشاورزی در سطح کشور و منطقه محسوب میشود. نظر به ماموریت این پژوهشگاه در اجرای تحقیقات کاربردی در جهت حل مشکلات کشاورزی، پژوهشگران سختکوش این واحد پژوهشی بالنده کشور همواره به اجرای تحقیقات مشکل محور و مشتری مدار تاکید داشتهاند.
اجرای برنامه خودکفایی تولید بذر سالم سیب زمینی از طریق انتقال دانش فنی تولید بذر سالم سیب زمینی از طریق کشت بافت به ۲۵ شرکت خصوصی که منجر به صرفه جویی ارزی بیش از ۲۹ میلیون دلاری برای کشور شد، انتقال دانش فنی تولید انبوه سیب مالینگ مرتون از طریق کشت بافت به ۴ شرکت خصوصی، تولید گیاهان تراریخته مقاوم به آفات از قبیل اولین برنج تراریخته در جهان و اولین پنبه تراریخته کشور که مراحل نهایی تجاری سازی خود را طی می کنند، ، تولید انبوه خرمای مجول از طریق کشت بافت، تولید انبوه پسته UCB۱ از طریق کشت بافت، انتقال سویههای پروبیوتیک بومی و اختصاصی طیور به بخش خصوصی، انتقال دانش فنی تولید سریع بیوکمپوست غنی شده از پسماندهای شهری به بخش خصوصی، تولید پوشش های نانوامولسیونی برای افزایش ماندگاری محصولات کشاورزی، تولید سموم و کودهای بیولوژیک، تولید آنزیم های خوراک دام و طیور، تولید سوختهای زیستی (بیودیزل، بیواتانول و بیوگاز) از ضایعات کشاورزی و صنایع غذایی، ساخت راکتورهای پیشرفته تولید بیودیزل، تولید فراوردههای غذایی و بهداشتی از جلبکهای میکروسکوپی، طراحی بیوراکتورها برای تولید جلبکهای میکروسکوپی، دریافت جوایز معتبر ملی و بین المللی و کسب رتبههای ممتاز علمی در بین مراکز پژوهشی وابسته به دستگاههای اجرایی و دانشگاهها، تنها بخشی از دستاوردهای مهم این پژوهشگاه است.
در این راستا، تقاضا محور شدن طرحهای پژوهشی، خصوصی سازی پژوهش، استفاده از توان شرکت های دانش بنیان و بخش خصوصی، کاهش هزینههای جانبی، نوسازی ناوگان پژوهشی و آموزش نیروهای انسانی توانمند از جمله مواردی هستند که مورد توجه جدی قرار گرفتهاند. امید است این پژوهشگاه با تداوم و تقویت فعالیتهای پژوهشی و توسعهای بتواند جایگاه خود در تولید دستاوردهای کاربردی و علمی را در سطح منطقهای و بینالمللی ارتقاء داده و نقش موثرتری در اقتصاد مقاومتی کشور ایفا کند.
نیراعظم خوشخلق سیما
رییس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی
اطلاعات نمایشگاه
معرفی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی
موفقیت محققان در افزایش عملکرد صیفی جات و کاهش مصرف سموم
موفقیت محققان ایرانی در افزایش عملکرد گیاه استویا
برنامه جامع هالوفیت مبنا ( گیاه سالیکورنیا )
استخراج رنگدانه طبیعی با خواص غذایی و دارویی از ریزجلبک های بومی
خرمای مجول
سیب زمینی، غده های عاری از ویروس
سالمسازی پایه و ارقام مختلف سیب و زیتون
تولید نانوسیلیکا از ضایعات برنج
|